Bu konuda paylaştığım ilk yazıda, Türkiye'deki siyasi durumun ekonomi üzerindeki etkisinden ve bunun doğuracağı sonuçlardan bahsetmiştim. Devam niteliğini taşıyan bu paylaşımda ise dünya ve Türkiye piyasalarında olup bitenler ve bunların ekonomimize olumsuz etkilerine değineceğim.
Ekonomik kriz geliyor şeklinde bir öngörüye dayanarak yazdığım yazıların temeline inersek, 2008'de dünya çapında oluşan ekonomik krizden bahsetmem gerekecek. 2008 yılında halk olarak biz fark etmemiş olsak da 1929 yılındaki New York Stock Exchange'te meydana gelen ve Büyük Buhran olarak adlandırılan olaydan çok daha büyük sonuçları olan bir kriz meydana geldi.
Amerikanın 4. en büyük yatırım bankası Lehmann Brothers battı, 27 milyon ABD vatandaşı işsiz kaldı, sadece California'da haftada ortalama 30 ailenin evine haciz geldi ve bu insanlar evsiz kaldılar. Sebep neydi?
Mortgage..
Risk yönetimi kurallarını gevşek şekilde sürdüren bankalar ve aracılar ödeme durumunda zorluk yaşayacak insanlara bile krediler verdiler. Bu ABD özelinde bir durum değildi, Londra ve Paris bundan en az ABD kadar etkilendi. Fransa'da kapatılan Caterpillar fabrikasının işçilerinin şirket Ceo'sunu yaklaşık 2 gün boyunca rehin almış olması durumun ciddiyetini gözler önüne sermeye yeter.
Peki Türkiye'de neler olup bitiyor.. ABD o krizin etkilerini azaltmak için piyasaya FED aracılığıyla dolar sürmeye başladı, bunun dolar fiyatını ülkemizde aşağıya çekmesi beklenirdi, fakat bir etkisi olmadı. Ama 5 sene sonra bugün FED piyasadaki doları azaltacağını geri çekeceğini açıkladığı anda bakınız dolar fiyatı Türkiye'de tırmanışa geçti.
Bu yazıyı yazmaya başladığımda gece 03:00 sularıydı uyuyakaldım, sabah uyandım, kahvaltımı yapıp televizyonu açtığımda Türk Lirası dolar karşısında düne göre yüzde 2 değer kaybetmişti. Şu an da 2.03 civarında bir pariteden bahsediyoruz...
Faiz oranlarımız yüzde 2-5-10 yıllık devlet tahvillerinde yüzde 10 seviyesinde.. Yani para çekebilmemiz için bu oranlar yükseliyor, birisi 1000 tl tutarında tahvil alırsa, 2 sene sonra 1100 tl tutarı geri alacak. Yani havadan kazanacak. Peki biz bu 1000 tl lik yatırımla 2 senede 100 tl kazanbiliyormuyuz?
Cevap : HAYIR..
Çünkü gelen para ya yolsuzlukla ülke içinde kayboluyor ya da diğer ülkelerden aldığımız borçlara ve bunların faizlerine gidiyor..
Borsamız önceki 13 ayda 30 bin puan artış gösterdi, ve son 3 ay içinde gün itibariyle 26 bin puan geriledi. Bunlar güzel şeyler değil.. Borsamızın yüzde 66'sını yabancı yatırımcılar oluşturuyor, yani onların oyun alanı haline gelmiş durumda.
Şimdi ne olacağı konusuna gelirsek... Dolar fiyatları 2.00 ve 2.05 aralığında bir süre hareket edebilir, ama günlük sert sıçramalarla daha önce belirttiğim 2.25 seviyelerine gelecek. Daha şimdiki fiyatı bile çok vahim sonuçlara yol açacak halk adına.
En basit vaka : petrol fiyatları artıyor ve dolar üzerinden fiyatlanır. Dolar TL'ye göre değer kazanıyor. Yani enerji harcamalarımızda biz çarpı 2 daha fazla kaybediyoruz diyelim kısaca. Zaten kış geliyor doğalgaz faturalarınızı görünce her şeyi anlarsınız.
Üretim yapmayan bir ülkenin ekonomik can çekişmesine hep birlikte şahit olacağız yakın zamanda ve bundan bizler zarar göreceğiz.
Şimdi soruyorum, milli çıkarları koruması gereken bir hükümetin devletin başına geçmesinin vakti gelmedi mi?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder